Chôm chôm là cây ăn trái có giá trị kinh tế tương đối cao. Ở nước ta chôm chôm được trồng nhiều ở lưu vực sông đồng nai và khu vực Nam Trung Bộ.Trong bài viết này sinhhocvietnam.vn sẽ liệt kê một số bệnh hại trên cây chôm chôm và cách phòng trị.
các bệnh thường gặp trên cây Chôm Chôm:
1 Bệnh bồ hóng
2. Bệnh đốm rong
3. Bệnh thối trái
4. Bệnh cháy lá ( do nhiều loại nấm )
5. Bệnh phấn trắng
1. Bệnh bồ hóng
– Triệu chứng
– Bệnh phát sinh trên lá và trái, bệnh thể hiện những đốm với sợi nấm màu đen như lớp bồ hóng bám ở mặt lá, nấm không gây hại phần phiến lá hay thịt trái, nấm phát triển làm giảm khả năng quang hợp, làm trái xấu đi, giảm giá trị thương phẩm, vết bệnh có thể bị tróc khi nắng làm khô nấm.
– Nấm phát triển trên chất tiết của rệp sáp và sống nhờ chất dịch này.
– Tác nhân:
Do nấm Capnodium sp. gây ra.
– Biện pháp phòng trừ:
Nên phòng trừ tốt rệp sáp bằng nấm xanh nấm trắng kết hợp với đồng sunfat, tạo vườn cây thông thoáng bằng cắt tỉa sau thu hoạch.
2. Bệnh đốm rong
– Tác nhân: Do tảo Cephaleuros virescens gây ra.
– Triệu chứng
Tảo tấn công mặt trên của lá già, tạo thành những đốm hình tròn, đường kính trung bình 3-5 mm, làm thành một lớp như nhung mịn có màu xanh – vàng nhạt, lâu ngày làm cho mặt dưới đốm bệnh có màu nâu nhạt, và mặt trên có màu nâu đen.
Bệnh làm giảm khả năng quang hợp của cây.
– Biện pháp phòng trừ
+ Tỉa cành, tạo tán, tạo vườn cây thông thoáng.
+Sử dụng Elicitor + Đồng sunfat phun ướt đẫm thân, cành, lá của cây.
3. Bệnh thối trái
– Triệu chứng:
Bệnh thường xuất hiện trên những trái đã già, sắp chín xuất hiện những đốm nâu đen, sau đó lớn dần và ăn sâu vào trong thịt trái làm thối nhũn có mùi chua. Quả thối có thể vẫn treo trên cây, nếu bị nặng, vết bệnh gần cuống trái dễ bị rụng.
– Tác nhân gây bệnh:
Do nấm Phytophthora sp. gây ra.
– Điều kiện phát triển bệnh:
Bệnh phát triển mạnh trong mùa mưa với điều kiện nóng ẩm, vườn cây rậm rạp, cành dễ tiếp giáp mặt đất, những chùm trái trong tán cây.
– Biện pháp phòng trừ:
+ Cắt tỉa, loại bỏ trái nhiễm bệnh trên vườn, tỉa cành tạo sự thông thoáng cho vườn cây.
+ Khoảng 1 tháng trước khi thu hoạch nên phun phòng bệnh bằng nấm đối kháng cheatomium + đồng sunfat kết hợp aminoacid để dưỡng trái.
4. Bệnh cháy lá (do nhiều loại nấm)
– Triệu chứng:
Bệnh xảy ra trên các lá đã trưởng thành, phần đầu chóp lá thường bị cháy khô có màu nâu đến nâu xám, vết bệnh lan nhanh từ chóp lá trở vào. Giữa vùng bệnh và vùng khoẻ trên lá thường có 1 đường viền màu nâu đỏ nổi rõ lên. Ở mặt dưới của vết bệnh có thể thấy những ổ nấm màu đen. Bệnh thường xảy ra trong mùa nắng, bệnh nặng ở những cây có mức sinh trưởng kém, không sử dụng phân chuồng hoai mục.
– Biện pháp phòng trừ:
Bệnh do nhiều loại nấm tấn công, để phòng ngừa bệnh cho cây cần bón phân cân đối, chú trọng phân kali, hoặc cung cấp thêm phân hữu cơ hoai mục cho cây. Đặc biệt cần giữ ẩm cho cây trong điều kiện mùa khô.
Sử dụng phòng bệnh định kỳ bằng nấm đối kháng cheatomium kết hợp với trichoderma.
5. Bệnh phấn trắng :
– Tác nhân:
Do nấm Oidium sp.
– Triệu chứng:
Nấm chủ yếu gây hại trên hoa, trái non và lá non trên các vườn chôm chôm.
+ Trên lá non: Trên bề mặt lá bị bao phủ một lớp nấm màu trắng xám, nấm phát triển trên cả hai mặt lá, làm cho lá bị xoăn, còi cọc và cuối cùng là chết khô.
+ Trên hoa: tương tự như trên lá, cả hoa phát hoa bị bao phủ bởi một lớp nấm màu trắng xám, làm cho hoa bị khô, đen và rụng đi.
+ Trên trái non: Trái non cũng bị một lớp phấn màu trắng xám bao phủ, trái bị khô đen và rụng đi. Nấm cũng tấn công ở giai đoạn trái hơi lớn, làm cho trái khô có thể rụng đi hoặc treo trên cây. Nếu nấm tấn công vào giai đoạn trái lớn sẽ làm cho râu trái bị khô, đổi màu đen, gây hiện tượng râu kẽm trên trái chôm chôm, trái bị nhiễm sẽ kém phát triển, cơm mỏng.
Kí chủ: Theo Goerge (2000) nấm gây hại trên nhiều loại cây trồng như xoài, chôm chôm, nhãn, đu đủ và trên một số cây trồng khác như đậu, các loại ngũ cốc, một số loại cải trong họ thập tự, một số cây trong họ cà và cả hoa hồng.
+Điều kiện phát sinh phát triển:
Theo Johnson, Mayers và Cooke (1993) nấm phát triển mạnh trong điều kiện có ẩm độ cao, nhiệt độ thấp. Nhiệt độ thích hợp cho nấm phát triển là: 20 – 250C (Jun Imada, 1995). Cũng theo Goerge (2000) nấm phát tán chủ yếu nhờ gió và nẩy mầm trong điều kiện có giọt sương.
+ Khả năng gây hại:
Trong điều kiện thuận lợi nấm có khả năng gây hại đến 90%.
– Qui trình phòng trừ bệnh phấn trắng
+ Biện pháp cơ học:
Sau khi thu hoạch trái thì tiến hành cắt tỉa những cành già cỏi, cành mang mầm bệnh, phát hoa, trái khô đen bị nhiễm bệnh còn sót lại của vụ trước, tỉa cành giúp vườn cây thông thoáng.
Bón phân tưới nấm đối kháng Trichoderma:
Xới nhẹ gốc, tiến hành bón phân hữu cơ hoai mục càng nhiều càng tốt, tưới hoặc rải nấm đối kháng Trichoderma giúp nhanh hoai mục xác bã thực vật, diệt nấm gây hại trong đất, bón phân N-P-K liều lượng theo khuyến cáo của quy trình kỹ thuật canh tác, tuỳ theo tuổi cây. Mục đích nhằm tạo cho cây có bộ lá xanh tốt. Sau đó bón phân lần 2 với liều lượng ít hơn, mục đích cho lá mau thành thục và trổ hoa sớm.
Biện pháp phòng nấm bệnh tổng quát :
Ở các thời kỳ sau : Đầu mùa mưa, ra hoa, sau thu hoạch phòng trừ nấm bệnh bằng nấm đối kháng cheatomium + trichoderma. Sử dụng khumate để tăng cường cho bộ rễ + aminoacid để tăng dinh dưỡng cho cây.
