Ông cha ta đã có câu “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, câu tục ngữ tuy ngắn gọn về âm nhưng lại có ý nghĩa lớn về mặt ngữ nghĩa. Ai cũng biết việc phòng ngừa bệnh sẽ trở nên đơn giản hơn so với việc chữa bệnh. Vì trên đời này, có vô số bệnh đã mắc phải rồi thì vô phương cứu chữa, đợi đến lúc bệnh tình xấu đi, chúng ta mới hối hận vì đã chủ quan ngay từ đầu thì có ích gì? Cái giá phải trả cho sự lơ là đôi khi quá đắt. Và ở trên cây trồng cũng vậy.
Câu hỏi đặt ra, phòng bệnh cho cây bằng cách nào? Sử dụng hóa chất độc hại phun phun xịt xịt định kỳ, đó có phải là phòng bệnh?
Có những bệnh không thể nào cứu chữa
Nên hiểu, cách phun xịt như trên chỉ là bề nổi, là cách chúng ta “xua tan đi nỗi sợ hãi” nhờ vào mớ hóa chất ‘độc hại’ kia. Hóa chất độc hại không phân biệt bạn hay thù, phương châm “giết nhầm hơn bỏ sót” – kể cả sức khỏe của chúng ta và người tiêu dùng, xa hơn là đời con cháu mỗi chúng ta.
Mầm bệnh không dễ bị tiêu diệt như ta tưởng. Chúng có cơ chế lẩn tránh, tạo nhiều đột biến thoát khỏi sự càn quét của hóa chất. Theo thời gian, thế hệ bệnh những năm sau có xu hướng mạnh hơn và cần sự can thiệp nhiều hơn bởi hóa chất, tần suất phun xịt dày hơn. Khi điều kiện thích hợp, mầm bệnh ‘trả thù’ bởi hành động phun xịt không thương tiếc của chúng ta. Chúng quét ngang vườn như một cơn bão – cuốn trôi đi mọi thứ, từ vườn tược cây cối, sổ đỏ của chúng ta. Thật là đáng sợ. Để thiết lập lại mọi thứ như ban đầu, cần rất nhiều thời gian
Dĩ nhiên, không thể phủ nhận tầm quan trọng của hóa chất trong kiểm soát bệnh hại. Tuy nhiên, cách chúng ta đang sử dụng là “hành động hoảng loạn – giết nhầm hơn bỏ sót”. Đó chưa phải là phòng bệnh.
Sự chuẩn bị luôn là khởi đầu hoàn hảo
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, bà con nên bắt đầu từ việc cải tạo đất đai, chú tâm vào đất. Tiếp đó là vận hành hệ sinh thái đất, sinh thái vườn. Cần biết tận dụng hữu cơ, sinh học, vi sinh, kinh nghiệm canh tác nhà vườn. Chỉ có như thế, phòng bệnh mới đạt kết quả như chúng ta mong muốn.
Câu tục ngữ “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” vừa là lời khuyên cũng vừa là lời nhắc nhở của người xưa cho thế hệ ngày nay. Bất kì một sự việc nào, chúng ta nên ngăn ngừa và đề phòng nó từ ban đầu. Việc này lúc nào cũng dễ dàng hơn là thu dọn tàn cuộc của nó. Đây là một phương được áp dụng và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực của đời sống. Sự lo liệu và chuẩn bị kỹ lưỡng bao giờ cũng là một bước đệm hoàn hảo dẫn đến sự thành công. Đôi khi, thành công hay thất bại được quyết định bằng những hành động rất nhỏ. Chúc bà con thành công.
