Kali là một trong ba chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu đối với cây trồng. Nó cần thiết cho tất cả các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây. Tuy nhiên, tùy vào từng giai đoạn cây trồng sẽ có nhu cầu về kali khác nhau.
Vậy nên bổ sung kali cho cây vào thời điểm nào?
1. Trước, trong thời điểm bón phân
Kali giúp tăng khả năng hút nước và dinh dưỡng của rễ cây. Điều hòa các chất dinh dưỡng, tăng khả năng hút đạm và lân tốt hơn. Vì vậy kali thường được bón trước hoặc bón cùng thời điểm với các loại phân bón khác để tăng khả năng hấp thu và vận chuyển dinh dưỡng của cây trồng.
2. Thời điểm làm hoa
Kali giúp tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng để cây phát triển khỏe mạnh; tạo điều kiện thuận lợi cho cây đẻ nhánh, phân cành, lá. Kali giúp làm tăng quá trình phân hóa mầm hoa, giảm tỷ lệ rụng, tăng tỷ lệ đậu quả. Đối với các loại cây ăn quả, cây cần nhiều kali trong giai đoạn làm hoa, nuôi trái. Vì vậy trước thời điểm làm hoa cần tiến hành bón kali để tăng khả năng ra hoa đậu quả.
3. Thời tiết bất lợi, khô hạn
Kali có vai trò chủ yếu trong việc chuyển hoá năng lượng trong quá trình đồng hoá các chất dinh dưỡng của cây, giúp cây cứng cáp, chắc khỏe, ít đổ ngã.
Kali giúp tăng khả năng sử dụng ánh sáng cho cây trồng trong điều kiện ít nắng. Giúp cây giữ nước tốt hơn; tăng khả năng chống hạn nhờ tăng cường hydrat hóa các cấu trúc keo của huyết tương và nâng cao khả năng phát tán của chúng. Bên cạnh đó kali giúp tăng cường sức chịu rét và chống chọi qua mùa đông nhờ tăng lực thẩm thấu của tế bào.
Vì vậy Kali thường được bổ sung cho cây trồng trước các đợt thời tiết bất lợi, sâu bệnh.
4. Giai đoạn tạo ngọt cho quả.
Kali góp phần nâng cao năng suất và chất lượng nông sản thông qua quá trình tăng tích lũy đường; vitamin trong quả. Giúp màu sắc quả đẹp hơn, hương vị quả thơm ngon hấp dẫn hơn, kéo dài thời gian bảo quản nông sản. Vì vậy kali thường được sử dụng bón cho cây trước thời điểm thu hoạch từ 1-2 tháng. Đặc biệt trong giai đoạn này việc sử dụng các loại kali hữu cơ như k-humate sẽ giúp quả có vị ngọt thanh tự nhiên, không bị ngọt gắt, mỏng vỏ, mọng trái.
Bên cạnh việc bón kali vào đúng thời điểm thì việc lựa chọn loại kali phù hợp sẽ mang lại hiệu quả khác nhau. Ngày nay, theo xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững, việc sử dụng các nguồn kali hữu cơ từ tự nhiên thường được ưu tiên để thay thế các nguồn kali tổng hợp; vừa giúp bảo vệ môi trường, tận dụng được những tài nguyên sẵn có, tiết kiệm chi phí, vừa giúp tìm lại được hương vị tự nhiên cho nông sản.
Ruồi vàng đục trái gây hại hiện đang là mối quan tâm lớn đối với các nhà vườn. Chúng gây hại mạnh trên cam, bưởi, dưa, bầu, bí. Đặc biệt là khi mùa quả chín, sẽ càng thu hút nhiều ruồi vàng về vườn hơn. Chúng tấn công làm cho quả thối rụng hàng loạt, nhà vườn tổn thất nghiêm trọng. Để phòng và trị dứt điểm ruồi vàng gây hại nhà vườn cần đảm bảo 3 nguyên tắc sau đây:
Nguyên tắc 1: Diệt sạch ruồi vàng từ trong trứng
Ruồi vàng trưởng thành đẻ trứng vào trong quả. Vòng đời của nó thường kéo dài từ 1 – 3 tháng. Sau khi trứng nở, ấu trùng (giòi) sẽ ăn hết thịt quả; làm cho quả bị thối nhũn và rụng hàng loạt.
Để kiểm soát triệt để ruồi vàng nguyên tắc đầu tiên nhà vườn cần thực hiện đó là tiêu diệt trứng, ấu trùng của ruồi vàng. Tiêu diệt trứng, ấu trùng giúp chấm dứt vòng đời của ruồi vàng; trứng không có cơ hội nở và gây hại; hạn chế ruồi vàng sinh sôi nảy nở trong vườn.
Nhà vườn nên sử dụng kết hợp các chủng vi sinh vật có lợi như nấm xanh, nấm trắng, vi khuẩn bacillus để làm ung trứng và ấu trùng của ruồi vàng. Việc sử dụng các chủng vi sinh trên giúp kiểm soát hiệu quả đến 95%.
Nguyên tắc 2: Làm tê liệt khướu giác ruồi trưởng thành
Ruồi trưởng thành dùng khướu giác(mũi) để tìm quả và đẻ trứng vào bên trong. Để kiểm soát ruồi vàng hiệu quả nguyên tắc thứ 2 nhà vườn cần thực hiện đó là làm tê liệt(loạn) khướu giác của ruồi trưởng thành; khiến chúng không tìm thấy nơi đẻ trứng. Khắc tinh của ruồi vàng chính là giấm gỗ và các loại tinh dầu thực vật đặc biệt là tinh dầu quế.
Nguyên tắc 3: Phá bỏ môi trường sống, xua đuổi ruồi trưởng thành ra khỏi vườn.
Giấm gỗ, tinh dầu quế và các loại tinh dầu thảo mộc ngoài tác dụng làm tê liệt khướu giác của ruồi vàng; nó còn có tác dụng phá bỏ môi trường sống, xua đuổi ruồi trưởng thành ra khỏi vườn. Các loại tinh dầu này làm ức chế, gây căng thẳng, ngột ngạt, khó chịu cho ruồi vàng. Vì vậy chúng có tác dụng xua đuổi ruồi vàng ra khỏi vườn, làm giảm mật độ ruồi vàng trong vườn và dần dần biến mất.
Trên đây là 3 nguyên tắc nhà vườn cần áp dụng để kiểm soát tiêu diệt ruồi vàng hiệu quả.
Nếu nhà vườn đang bị ruồi vàng gây hại và cần giải pháp xử lý ngay có thể sử dụng Chế phẩm sinh học Fily.
Vì sao cần chăm sóc sầu riêng ngay sau khi thu hoạch?
Mùa mưa, độ ẩm cao là điều kiện thuận lợi để các loại nấm bệnh và côn trùng gây hại phát triển. Trong khi đó sầu riêng vừa mới thu hoạch xong; sau một thời gian dài dốc toàn sức lực để làm bông nuôi trái, cây đã suy yếu, kiệt sức nên rất dễ bị nấm bệnh tấn công gây hại.
Chăm sóc sau thu hoạch là giai đoạn quyết định đến sức khỏe, tuổi thọ của cây trồng; và năng suất chất lượng của mùa vụ tiếp theo.
Vườn sầu riêng đang chuẩn bị cho thu hoạch
Vậy cần chăm sóc sầu riêng sau thu hoạch như thế nào để cây nhanh chóng phục hồi; và kịp chuẩn bị sức làm bông cho vụ tiếp theo?
3 bước chăm sóc sầu riêng sau thu hoạch
– Rửa vườn, xử lý nấm bệnh trên thân cành, lá
Giai đoạn sau thu hoạch, sức đề kháng của cây sầu riêng rất kém, cộng với những tổn thương trong quá trình thu hoạch trái mở đường cho nấm khuẩn tấn công cây.
Nhà vườn cần tiến hành phun chế phẩm sinh học CNX- Siêu đồng để sát khuẩn, rửa vườn, tẩy sạch rong rêu mảng bám trên thân cành lá giúp xử lý nấm bệnh; tăng khả năng quang hợp cho cây.
Lưu ý: Rửa vườn có thể thực hiện trước hoặc song song với với việc cắt tỉa cành. Việc rửa vườn, xử lý nấm bệnh trên thân cành, lá nên tiến hành càng sớm càng tốt.
– Xử lý nấm bệnh trong đất, phục hồi cây sau thu hoạch.
Đất là nơi tập trung các loài nấm khuẩn gây bệnh nguy hiểm trên sầu riêng như Phytophthora, Fusarium, Rhizoctonia Solani… Sau quá trình dài mang trái, bộ rễ của sầu riêng bị tổn thương nghiêm trọng; sức cây suy kiệt, đề kháng kém. Đây là thời điểm các loại nấm khuẩn dễ dàng tấn công gây hại. Việc xử lý nấm bệnh trong đất, phục hồi cây giai đoạn này là hết sức cần thiết; vừa giúp bảo vệ cây trước các loại nấm khuẩn gây hại vùng rễ, vừa giúp cây phục hồi sức khỏe nhanh chóng để chuẩn bị cho vụ làm bông tiếp theo. Nhà vườn nên sử dụng bộ giải pháp WAO BOOM trong giai đoạn này.
Kiểm soát các loại nấm khuẩn nguy hiểm gây bệnh vùng rễ như: Phytophthora, Fusarium, Rhizoctonia Solani; phòng ngừa bệnh vàng lá thối rễ, thối thân, thối gốc, nứt thân xì mủ trên cây sầu riêng.
Kích thích sầu riêng ra hệ thống rễ mới, giúp hấp thu dinh dưỡng nhanh và dễ dàng hơn.
Bổ sung dinh dưỡng Đa – Trung – Vi lượng thiết yếu +amino Acid ở dạng dễ dàng hấp thụ giúp sầu riêng nhanh chóng phục hồi.
Cải tạo nền đất, cân bằng và ổn định pH đất; bổ sung các chủng vi sinh vật có lợi giúp phân giải hữu cơ; tăng độ mùn tạo độ tơi xốp cho đất.
Chăm sóc cho nền đất tơi xốp, giàu hữu cơ, nhiều mùn
Lưu ý: Ngoài ra nhà vườn có thể bổ sung thêm phân bón trung vi lượng cao cấp Sao Đỏ để đẩy nhanh quá trình phục hồi cho cây sầu riêng.
– Phòng trừ côn trùng chuẩn bị cho cơi đọt tiếp theo.
Sầu riêng là loại cây ăn trái “khó tính”; để ra bông, đậu trái cần một quá trình chuẩn bị lâu dài và bắt đầu ngay sau mỗi vụ thu hoạch. Trong đó giai đoạn cơi đọt đóng một vai trò rất quan trọng. Nhà vườn nên tiến hành phun phòng trừ các loại côn trùng như rầy, rệp, nhện, bọ trĩ trước thời điểm cây ra chồi non, đọt non. Sử dụng chế phẩm sinh học CNX RS để có được bộ lá xanh dày, bóng khỏe, không sâu bệnh.
Phân cá rất tốt đối với cây trồng, đặc biệt là cây ăn trái, rau màu. Nó chứa nhiều axit amin, vitamin, khoáng chất và vi sinh vật có lợi. Sau khi trải qua quá trình ủ, các hợp chất này biến đổi thành các chất dinh dưỡng mà cây trồng dễ dàng hấp thụ.
Sâu hại trên cây trồng là một trong những mối lo mà nhà vườn đang phải đối mặt hàng năm. Việc kiểm soát các loại sâu hại vẫn đang là một vấn đề nan giải khi thời tiết ngày càng khắc nghiệt; sâu hại ngày càng nhiều và nhờn thuốc. Các nhà vườn muốn kiểm soát sâu hại cũng khó khăn hơn trước; đặc biệt là những nhà vườn đang canh tác theo tiêu chuẩn hữu cơ, phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững. Yêu cầu đặt ra vừa đảm bảo kiểm soát sâu bệnh hiệu quả nhưng không chứa tồn dư các chất hóa học trong nông sản; đảm bảo được an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng, người làm vườn và môi trường sống.
Nhằm đáp ứng nhu cầu giúp các nhà vườn canh tác nông nghiệp hữu cơ kiểm soát sâu hại an toàn – hiệu quả, WAO đã cho ra đời dòng thuốc trừ sâu sinh học thế hệ mới WAO AKA.
1. Công dụng của thuốc trừ sâu sinh học WAO AKA:
WAO AKA là dòng thuốc trừ sâu sinh học thế hệ mới giúp tiêu diệt nhanh gọn các loại sâu vẽ bùa, sâu đục thân, sâu cuốn lá, sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu đục quả, sâu róm, rệp bông sơ,…trên các loại rau màu, cây ăn trái. Đặc biệt hiệu quả trên các loại sâu đã bị nhờn thuốc, kháng thuốc trừ sâu hóa học.
Sâu lôngSâu đục thânSâu vẽ bùa
2. Thành phần có trong thuốc trừ sâu sinh học WAO AKA:
– WAO AKA với thành phần chính là vi khuẩn Bacillus Thuringiensis (Bt), được sản xuất bằng phương pháp lên men. Bacillus Thuringiensis (Bt) có khả năng tiết ra tinh thể độc gama – endotoxin, sau khi sâu ăn phải độc tố thì lúc này độc tố mới phát huy tác dụng, ngừng ăn (ngừng phá hại) và chết sau 2-3 ngày.
Cơ chế tác động Bt:
Bước 1: Bt xâm nhập vào các ấu trùng của côn trùng qua đường tiêu hóa.
Bước 2: Bt được hoạt hóa dưới tác động của môi trường kiềm trong ruột côn trùng.
Bước 3: Chọc thủng ruột giữa gây ra sự tổn thương làm sâu ngừng ăn và chết sau vài ngày
– Trong thành phần thuốc trừ sâu sinh học WAO AKA còn chứa các chủng virus nhân đa diện NPV.
Virus nhân đa diện NPV có tác dụng lây nhiễm, nhằm xử lý các loại sâu đục vào trong, không tiếp xúc với vi khuẩn Bt như sâu vẽ bùa, sâu đục quả, sâu đục thân.
Virus nhân đa diện NPV cũng tạo ra những trận dịch kéo dài khiến trứng ấu trùng không thể nở. Sâu hại sẽ giảm dần theo thời gian sử dụng.
Thuốc trừ sâu sinh học WAO AKA
3. Ưu nhược điểm của thuốc trừ sâu sinh học WAO AKA
Cũng như các loại thuốc trừ sâu sinh học hiện nay, WAO AKA không mang đến hiệu quả ngay tức thì như các loại thuốc trừ sâu hóa học. Tuy hiệu lực diệt sâu của thuốc biểu hiện chậm nhưng ngay sau khi phun thuốc sâu đã ngừng phá hoại. Sâu thường sẽ chết sau một vài ngày.
WAO AKA không tiêu diệt sạch 100% sâu hại ngay sau lần phun đầu tiên như phun thuốc hóa học. Hiệu quả sau lần phun đầu tiên khi sử dụng thuốc trừ sâu sinh học chỉ đạt khoảng 70-80%; phần còn lại sâu đã suy yếu, mất đề kháng chỉ cần phun nhắc lại liều nhẹ là có thể dễ dàng kiểm soát sâu hại mà không cần dùng liều cao hay đổi thuốc. Mật độ sâu hại sẽ giảm dần theo thời gian.
Sản phẩm sinh học đảm bảo an toàn sức khỏe, không gây tồn dư, thân thiện với môi trường.
Hoàn toàn không lo sâu kháng thuốc – nhờn thuốc.
Có thể pha trộn chung với các loại thuốc bảo vệ thực vật khác (trừ thuốc có tính kiềm).
4. Hướng dẫn sử dụng thuốc trừ sâu sinh học WAO AKA
4.1 Cách pha:
Pha 1 gói WAO AKA với 200 lít nước sạch, khuấy đều cho thuốc được hòa tan.
4.2 Cách phun:
Đối với sâu ăn lá, sâu tơ, sâu xanh, sâu vẽ bùa: Phun WAO AKA ướt đẫm cành, lá vào thời điểm cây chuẩn bị nhú lộc non.
Đối với sâu đục thân, đục cành: Định kỳ phun phòng 3 tháng/lần bằng thuốc trừ sâu sinh học WAO AKA. Phun ướt đẫm thân cành, phun vào các vết nứt trên trân, những phần vỏ xù xì hay chạng 3 giữa cành và thân chính. Dùng xilanh bơm trực tiếp vào các lỗ đã bị sâu đục.
Đối với sâu đục hoa, sâu đục quả: Phun WAO AKA ướt đẫm cành, lá, quả vào thời điểm cây chuẩn bị ra hoa và sau khi đậu quả.
4.3 Lưu ý để sử dụng thuốc trừ sâu sinh học hiệu quả:
Nên kết hợp với phân bón lá A4 để tăng khả năng bám dính
Nên phun ngay sau khi pha thuốc để thuốc phát huy tối đa tác dụng.
Phun trước 9h sáng hoặc sau 4h chiều để đạt hiệu quả cao nhất.
Cam đã vào mùa chuẩn bị chín, các nhà vườn cần tiến hành tháo bỏ bao quả. Cam được tiếp xúc ánh sáng, khi chín vỏ sẽ căng, vàng, đẹp hơn. Tuy nhiên, ruồi vàng đặc biệt thích mùi thơm ngọt của cam khi chín, chúng sẽ nhanh chóng phát hiện và đến để chích, đẻ trứng vào trong quả. Cam bị chích sau một thời gian ngắn sẽ chuyển sang màu vàng, thối rữa ở vết chích, lan rộng dần và bị rụng hàng loạt. Ruồi vàng sinh sản với tốc độ chóng mặt, nên sức phá hoại của chúng rất khủng khiếp. Vì vậy, các nhà vườn cần có cách phòng ruồi vàng hiệu quả để đảm bảo không bị thiệt hại về kinh tế.
Dấu hiệu nhận biết cam bị ruồi vàng tấn công
Cách phòng ruồi vàng hiệu quả nhất, là sử dụng các biện pháp xua đuổi ruồi vàng từ khi chuẩn bị vào mùa cam chín. Dưới đây là dấu hiệu nhận biết vườn cam đã bị ruồi vàng tấn công, các nhà vườn cần thường xuyên thăm vườn để phát hiện ruồi kịp thời.
Xuất hiện nhiều quả cam ngả màu vàng, rụng khắp mặt đất.
Trên các quả cam rụng, nhìn rõ vết chích của ruồi tạo thành 1 lỗ tròn nhỏ. Tại vị trí bị chích, thối nhũn và đổi màu thành nâu sậm, vàng úng.
Quan sát ở vườn cam một lúc sẽ phát hiện những con ruồi loay hoay trên những quả cam sắp chín để chích và đẻ trứng vào trong quả.
Cách phòng ruồi vàng an toàn bằng thuốc trị ruồi vàng sinh học
Cách phòng ruồi vàng an toàn, hiệu quả nhất đó là sử dụng chế phẩm sinh học FILY để xua đuổi ruồi vàng. FILY giúp phòng trừ và tiêu diệt ruồi vàng triệt để bởi cơ chế: xua đuổi ruồi trưởng thành, tiêu diệt trứng và ấu trùng, làm tê liệt khứu giác ruồi vàng. Cụ thể như sau:
Tiêu diệt trứng và ấu trùng ruồi vàng:
FILY chứa hai thành phần chính là: nấm xanh nấm trắng và bacillus sp. Nên FILY có thể diệt sạch trứng, ấu trùng, nhộng ruồi vàng, và các loại sâu, côn trùng khác. Ngăn chặn sự sinh sôi nảy nở của chúng, chấm dứt vòng đời ruồi vàng vĩnh viễn.
Làm tê liệt khứu giác ruồi vàng, không tìm được quả chín để chích:
FILY được bổ sung thêm giấm gỗ, tinh dầu quế và một số loại tinh dầu thực vật khác. Sự kết hợp giữa giấm gỗ và tinh dầu quế, cùng cơ chế khuếch tán tin dầu tạo nên mùi hương khắc tinh của ruồi. Khiến chúng bị tê liệt khứu giác, mất phương hướng, không phát hiện được quả chín để chích và đẻ trứng. Sau vài ngày chịu đựng, chúng sẽ bị stress, lờ đờ, suy kiệt và có thể bỏ mạng.
Xua đuổi ruồi trưởng thành bằng mùi dược liệu:
Mùi giấm gỗ, tinh dầu quế và các loài thảo dược khác lưu lại trong vườn khiến lũ ruồi không thể ở lại lâu ngày. Sau vài ngày khứu giác bị tra tấn, lại không tìm được quả chín, chúng sẽ kéo nhau bỏ đi nơi khác. Mùi tinh dầu lan khắp vườn sẽ phòng ngừa tuyệt đối ruồi từ các vườn xung quanh.
Vậy, để cách phòng ruồi vàng bằng FILY phát huy hiệu quả cao nhất, các nhà vườn cần chủ động phun phòng ngay sau khi đã tháo bao quả. Đảm bảo phun đúng định kì trong suốt thời gian trước khi thu hoạch cam. FILY là chế phẩm sinh học, an toàn 100% với người và vật nuôi, không cần cách ly sau khi phun. Vậy nên các nhà vườn có thể hoàn toàn yên tâm về chất lượng, độ an toàn của cam khi sử dụng FILY.
Cách phòng ruồi vàng qua thói quen chăm sóc
Ngoài cách phòng ruồi vàng bằng FILY ở trên, các nhà vườn cũng nên tạo những thói quen chăm sóc vườn cam khoa học để phòng tránh ruồi cũng như các loại côn trùng khác. Một số biện pháp có thể kể đến như:
Vệ sinh vườn thường xuyên, giữ vườn thông thoáng để giảm bớt sự xâm nhập, trú ẩn của ruồi vàng và các loại côn trùng gây hại. Đặc biệt, các đống ủ cần để ở nơi cách ly với khu vườn có quả chín.
Thiết lập hàng rào sinh học để xua đuổi ruồi và côn trùng. Một số loại cây hương liệu có tác dụng xua đuổi ruồi vàng, côn trùng nên trồng trong vườn:
Cây hương thảo: với mùi hương đặc trưng, cây hương thảo có công dụng xua đuổi ruồi, muỗi, bọ chét và ấu trùng côn trùng. Có thể trồng cây hương thảo dọc hàng rào, những nơi ẩm thấp mà ruồi vàng hay ẩn nấp.
Cây bạc hà: mùi tinh dầu từ cây bạc hà cũng không phải là mùi ưa thích của ruồi vàng và các loại côn trùng gây hại. Có thể trồng cây bạc hà thành từng đám nhỏ xen giữa các cây trồng để phòng trừ côn trùng.
Cây oải hương: ngoài vẻ đẹp, hoa oải hương còn có tác dụng xua đuổi ruồi, muỗi rất hiệu quả. Nên trồng hoa oải hương ở những nơi nhiều nắng hoặc dọc lối ra vào, vừa đẹp lại xua đuổi côn trùng rất hiệu quả.
Như vậy, ngoài cách phòng ruồi vàng an toàn, hiệu quả bằng chế phẩm sinh học FILY, các nhà vườn có thể áp dụng thêm các biện pháp phụ như việc vệ sinh vườn thông thoáng, thiết lập hàng rào sinh học để vừa xua đuổi ruồi vàng, vừa phòng các loại côn trùng khác đến gây hại.
Để bảo vệ vườn cam không bị ruồi vàng phá hoại, bà con hãy để lại liên lạc theo mẫu dưới đây, WAO sẽ liên hệ lại sớm nhất!
Hiện tượng cây bị vàng lá là dấu hiệu chứng tỏ cây trồng đang có vấn đề. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng cây bị vàng lá. Có thể do nấm bệnh, tuyến trùng, do bị mất cân đối dinh dưỡng, vi khuẩn gây hại …
Cây trồng rất nhạy cảm, đặc biệt là các loại cây ăn quả có múi, sầu riêng.
Vàng lá là một cách cây trồng phản ứng với các điều kiện bất lợi. Nó giống như việc mình bị sổ mũi khi gặp thời tiết lạnh vậy. Khi thấy cây bị vàng lá nghĩa là chúng muốn nói với bạn rằng “tôi đang bị bệnh, hãy giúp tôi”. Để có biện pháp tác động phù hợp, trước tiên phải xác định được nguyên nhân gây ra hiện tượng vàng lá.
Có 5 nguyên nhân chính khiến cho cây trồng đang xanh bị vàng lá.
1. Cây bị bệnh vàng lá do thối rễ (vàng lá thối rễ)
Vàng lá thối rễ là bệnh khá nguy hiểm. Bệnh xuất hiện nhiều vào giữa mùa mưa, cuối mùa mưa và đầu mùa nắng. Đất bị oi nước, chai cứng, nén chặt là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng thối rễ và sau đó là vàng lá.
Vào mùa mưa, đặc biệt là giai đoạn chuyển mùa là thời điểm nấm bệnh hại bùng phát mạnh. Nghiêm trọng nhất là vấn đề “Vàng lá thối rễ trên cây đang nuôi trái”. Bệnh khiến cho cây rụng quả, quả chậm lớn, thậm chí những vườn bệnh nặng phải chặt bỏ, làm thiệt hại đến kinh tế cũng như công sức của nhà vườn.
Phytophthora, Fusarium là tác nhân chính gây ra bệnh Vàng Lá thối rễ. Đây là các loại nấm thủy sinh nên sinh sản và phát tán rất mạnh trong môi trường ẩm ướt.
Lá vàng do thối rễ
Cây bị vàng lá thối rễ rất dễ nhận biết. Bệnh sẽ khiến các đọt non bị biến màu vàng nhạt sau đó lan rộng dần theo thời gian. Khi mới phát bệnh, đọt non mới ra của cây sẽ có màu vàng nhạt sau đó bắt đầu vàng hẳn từ lúc lá bánh tẻ cho đến lá già rồi rụng. Cây bị bệnh nằm rải rác khắp vườn. Lá vàng theo từng cành sau đó lan rộng ra cả cây. Lá trên cây bị vàng cả phiến lá và gân lá do thiếu hụt cả nước và dinh dưỡng.
Cây trồng phát triển tốt cần có sự tổng hợp đầy của các chất dinh dưỡng (đa, trung và vi lượng). Tình trạng cây thiếu dinh dưỡng thể hiện rõ nhất qua lá. Khi thiếu dinh dưỡng lá cây sẽ bị vàng, biến dạng, teo nhỏ hoặc rụng nhiều.
3. Cây bị vàng lá do ngộ độc
Việc thiếu dinh dưỡng sẽ khiến cây phát triển kém nhưng thừa dinh dưỡng còn nguy hiểm hơn. Dư thừa bất kỳ chất dinh dưỡng nào trong đất cũng có thể gây độc cho cây. Tình trạng ngộ độc sẽ khiến cho cây vàng lá, cháy lá và bắt đầu hút các chất dinh dưỡng khác kém hơn.
Biểu hiện cây bị ngộ độc
4. Vàng lá gân xanh do vi khuẩn
Bệnh vàng lá gân xanh (Greening) do vi khuẩn (Liberobacter asiaticum) sống trong mạch dẫn của cây gây ra. Vi khuẩn gây xáo trộn sinh lý, làm tắc nghẽn quá trình vận chuyển dinh dưỡng làm ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây. Rầy chổng cánh (Diaphorina citri) là tác nhân lan truyền bệnh chủ yếu. Ngoài ra bệnh còn lây lan qua mắt ghép.
Cây bị bệnh phiến lá hẹp và nhọn như hình tai thỏ. Khoảng cách giữa các lá ngắn lại, lá vàng nhưng gân chính và gân phụ vẫn còn xanh (người ta thường gọi vàng lá gân xanh).
Tuyến trùng gây hại sẽ làm tắc mạch dẫn của rễ, cản trở sự hút nước và dinh dưỡng khiến lá bị vàng và héo úa. Các vết thương từ tuyến trùng tạo ra sẽ mở đường cho nấm hại xâm nhập gây ra bệnh vàng lá thối rễ.
Biểu hiện rễ bị tuyến trùng gây hại
Vàng lá thối rễ do cả nấm và tuyến trùng gây hại sẽ làm vàng cả lá già, lá bánh tẻ và lá ngọn tùy theo vị trí cắn phá của tuyến trùng dưới rễ. Cây bị vàng lá do tuyến trùng gây hại cũng xuất hiện rải rác trong vườn nên khi có biểu hiện nghi ngờ cần xác định rõ trước khi xử lý bệnh để tránh tình trạng sai bệnh, sai thuốc.
Cây sầu riêng bị vàng lá là dấu hiệu cho thấy cây đang gặp vấn đề. Nhưng vấn đề này xuất phát đâu? Hãy cùng xem xét 4 nguyên nhân dưới đây để biết cây sầu riêng của bạn đang gặp tình trạng gì để có giải pháp xử lý đúng và kịp thời.
1. Sầu riêng bị vàng lá do thiếu dinh dưỡng
Sầu riêng cũng như tất cả các loại cây trồng khác. Cây cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng bao gồm đa, trung và vi lượng để có thể phát triển tốt, lá xanh, cây khỏe, nhiều hoa trái.
Nếu cây sầu riêng bị thiếu dinh dưỡng, ở các lá già hoặc lá non sẽ có biểu hiện teo nhỏ, màu vàng nhạt hoặc vàng nâu. Đầu lá bị khô, lá biến dạng và rụng nhiều. Tùy thuộc vào loại dinh dưỡng mà cây trồng thiếu cây sẽ có biểu hiện riêng.
Biểu hiện lá sầu riêng thiếu dinh dưỡng
Cây sầu riêng bị vàng lá do thiếu dinh dưỡng sẽ có các biểu hiện giống nhau trên toàn bộ cây. Ngoài ra, thiếu dinh dưỡng còn làm các cành còi cọc kém phát triển, cây không lớn, ít đọt non, dễ nhiễm bệnh.
2. Vàng lá do nhiễm nấm
Sầu riêng là một trong những loại cây có nhiều bệnh do nấm gây ra nhất. Có thể kể đến một số loại nấm tấn công gây vàng lá sầu riêng như nấm Colletotrichum spp, Phomopsis durionis,…
Lá sầu riêng bị nhiễm nấm sẽ có các vết đốm hoại tử trên phiến lá, xung quanh có các quầng vàng, hoặc phần phiến lá có màu nâu đậm lan dần từ ngoài vào, những nơi chưa bị sẽ có màu vàng. Lá sầu riêng nấm gây hại sẽ rụng dần gây ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây, khiến cây khó sinh trưởng và phát triển tốt.
Sầu riêng bị vàng lá do nhiễm nấm sẽ xuất hiện ở một vài cây đầu tiên sau đó sẽ lan dần ra toàn vườn nếu không được xử lý sớm và đúng cách.
Nấm Phomopsis Durionis tấn công lá sầu riêng
3. Vàng lá do nhện đỏ tấn công
Lá sầu riêng bị nhện tấn công sẽ có những chấm trắng nhỏ li ti, lá có màu vàng nhạt do bị nhện ăn mất diệp lục. Lá bị nặng chuyển sang màu vàng xám giống như có lớp bụi bám trên bề mặt, lá sẽ khô dần rồi rụng.
Nhện đỏ tấn công làm lá sầu riêng mất diệp lục
Nhện đỏ tập trung chủ yếu ở mặt dưới lá và phát triển mạnh trong thời tiết nắng nóng, độ ẩm thấp.
Lá sầu riêng bị nhện đỏ tấn công sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quang hợp của cây. Đặc biệt vào thời kì làm bông nếu gặp nhện đỏ tấn công sẽ ảnh hưởng đến khả năng ra hoa đậu trái, cây suy yếu – thiếu dinh dưỡng dẫn đến rụng bông và trái non.
4. Sầu riêng bị vàng lá do thối rễ
Thối rễ là tình trạng thường gặp trên các vườn sầu riêng đặc biệt là sầu riêng đang trong giai đoạn kiến thiết. Nấm Phytophthora và Fusarium tồn tại sẵn trong đất trồng sẽ tấn công rễ cây khi gặp điều kiện thuận lợi. Khi nấm tấn công làm thối rễ lá cây sẽ chuyển màu vàng, vàng cả gân lá và phiến lá. Lá thường vàng từ trên đọt non xuống đến lá già và vàng theo các cành trên cây, không vàng đồng loạt cả cây.
Hiện tượng vàng lá này xuất phát từ việc rễ cây bị thối nên không thể lấy được nước và dinh dưỡng đưa lên trên khiến cây thiếu nước, thiết chất, lá ngả vàng rồi rụng dần. Trường hợp nặng cây sẽ chết.
Cây sầu riêng bị thối rễ dẫn đến vàng lá
Bệnh vàng lá thối rễ là một bệnh nghiêm trọng gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển cũng như năng suất và chất lượng của cây. Nếu không được xử lý kịp thời cây sẽ chết và có nguy cơ lây lan ra toàn vườn.
Trên đây là một số nguyên nhân khiến cây sầu riêng vàng lá. Bà con cần xem xét thật kỹ để xác định đúng bệnh cho cây và có cách xử lý phù hợp nhất.
Bệnh vàng lá thối rễ cây có múi do nhiều tác nhân gây ra, gồm các loài nấm Fusarium, Phytophthora, Pythium và tuyến trùng. Trong đó, tác nhân chính là nấm Fusarium solani hoặc có thể do nấm Phytophthora, tuyến trùng tấn công rễ trướctạo nên vết thối. Từ các vết thối này sẽ tạo điều kiện cho nấm Fusarium tấn cônggây ra bệnh vàng lá thối rễ.
Biểu hiện của bệnh vàng lá thối rễ (lá vàng cả phiến lá và gân lá)
Điều kiện phát sinh, phát triển bệnh vàng lá thối rễ trên cây có múi
Bệnh vàng lá thối rễ cây có múi là bệnh lây lan rất nhanh. Chúng lây từ nhánh rễ này sang nhánh rễ khác trong cùng một cây và lây từ cây bệnh sang cây khỏe cũng rất nhanh. Nấm Fusarium solani và nấm Phytophthora luôn hiện diện trong đất. Chúng phát tán, sinh sản mạnh khi thời tiết nắng nóng mưa nhiều. Đặc biệt là ở những vùng đất vườn có nhiều sét nên dẻo quánh, dễ bị đọng nước trong mùa mưa tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển.
Đất vườn cũ, ít chăm sóc, ít bón phân hữu cơ, đất bị chua, có độ pH thấp (pH<4.5), thiếu vi lượng và vườn lạm dụng phân hóa học ít dùng phân hữu cơ, vườn xử lý ra hoa nghịch vụ bằng biện pháp siết nước khi tưới nước trở lại hoặc gặp mưa cũng rất dễ làm cho rễ mẫn cảm với nấm bệnh, từ đó bệnh vàng lá thối rễ cũng rất dễ phát sinh. Khi bệnh phát sinh cần phải xử lý sớm ngay khi phát hiện. Tránh để bệnh kéo dài làm cây suy kiệt và lây lan sang những cây khỏe bên cạnh.
Cách xử lý bệnh vàng lá thối rễ như sau:
Để xử lý bệnh vàng lá thối rễ một cách đơn giản và hiệu quả nhất, chúng ta cần nắm rõ 3 nguyên tắc:
Nguyên tắc thứ nhất:không bón phân khi cây đang bệnh
Cây đang bệnh, rễ đang bị thối sẽ không thể hấp thu phân bón. Bón phân giai đoạn này sẽ tốn thêm chi phí và tình trạng bệnh diễn ra càng nặng hơn. Bên cạnh đó lượng phân này sẽ là nguồn dinh dưỡng giúp nấm bệnh phát triển mạnh hơn gây phản tác dụng, tiền mất tật mang.
Cây bưởi nhiễm bệnh vàng lá thối rễ
Nguyên tắc số 2:không dùng thuốc hóa học để chữa bệnh.
Sở dĩ chúng ta không nên dùng các loại thuốc hóa học để diệt nấm trong đất là vì chúng rất độc hại đối với đất. Thuốc hóa học sẽ diệt luôn cả nấm có lợi, vi sinh vật bản địa và diệt luôn cả giun đất.
Giun đất là những anh thợ cày, nấm có lợi là anh chuyên phân giải hữu cơ tạo thành khoáng cho cây hấp thu. Hai anh này chết đi thì đất sẽ kém thông thoáng, nghèo nàn về dinh dưỡng, cây phát triển kém, rễ bị mắc kẹt. Tình trạng thối rễ ngày càng nhiều nên rất nguy hiểm.
Rễ cây bị thối do nấm Fusarium và nấm Phytophtthora tấn công
Nguyên tắc số 3:diệt nấm trước, kích rễ sau.
Nguyên nhân chính của bệnh là nấm Fusarium và Phytophthora. Hai loại nấm này gây thối lan từ rễ non sang rễ nhánh rất nhanh rồi lan dần vào rễ cái từ đó làm chết cây. Như vậy, diệt nấm là một việc hết sức quan trọng. Đây là việc quan trọng nhất chứ không phải là kích rễ.
Kích rễ cũng rất quan trọng nhưng nếu chưa diệt được hết nấm trong đất. Thì các nhánh rễ mới sinh ra sẽ ngay tập tức bị nhiễm bệnh bởi hai đối tượng gây hại này. Rễ mới bị gây hại khiến cho đọt non bị teo nhỏ lại, thiếu nước, thiếu dinh dưỡng, mô lá tiếp tục vàng, bệnh lại tiếp tục tái phát.
Khi bệnh tái phát hoặc bệnh mới xuất hiện và có nguy cơ lây lan sang các cây bệnh khác. Chúng ta cần xử lý theo trình tự 3 bước như sau:
QUY TRÌNH 3 BƯỚC ĐẶC TRỊ BỆNH
3 bước giúp hoàn nguyên cây bị bệnh vàng lá thối rễ sau đúng một liệu trình
Bước 1: Xử lý vật lý cây bị vàng lá
Cắt tỉa cành
Việc cắt tỉa bớt các cành bị vàng nhằm mục đích giảm áp lực lên rễ, giảm sự thoát hơi nước, bởi trong tình trạng này rễ không thể hấp thụ được nước và dinh dưỡng nuôi cả cây.
Tiến hành cắt từ đỉnh đọt xuống 2 đến 3 mắt lá để cây dễ ra lộc khi phục hồi.
Hạ cốt (nếu trồng sâu)
Trồng sâu là một trong những sai lầm mà rất nhiều nhà vườn trồng cây có múi mắc phải. Tình trạng cây trồng bị lấp phần gốc quá sâu (che lấp phần cổ rễ) khiến quá trình trao đổi oxy và dinh dưỡng trong cây bị ảnh hưởng. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến cây trồng bị thối rễ.
Đối với tình trạng này, nhà vườn cần hạ mức đất mặt xuống thấp ngang bằng với phần cổ rễ, sao cho có thể nhìn thấy rõ phần cổ rễ.
Bước 2: Xử lý nấm bệnh
Fusarium solani và phytophthora là hai tác nhân chính gây bệnh vàng lá thối rễ. Để cây trồng có thể phục hồi, cần phải diệt sạch những chủng nấm gây bệnh này trước khi chúng phát tán, lây ra ra toàn cây, toàn vườn.
Bước 3: Kích rễ và phục hồi cây
Sau khi đã tiêu diệt được toàn bộ nấm bệnh gây hại trong đất, bà con tiến hành tái tạo lại rễ mới cho cây để thay thế rễ cũ đã bị thối. Giúp cây hút được nước, hút dinh dưỡng từ đó ra đọt non mới xanh hơn, mập hơn.
Khi cây trồng đã ổn định, cây đã có rễ non mới, cần tiến hành bổ sung dinh dưỡng cho cây để cây phục hồi trở lại.Nên bổ sung các loại dinh dưỡng dễ tan, dễ tiêu như ở giai đoạn đầu để tránh làm xót rễ non.
Tiến hành pha bộ giải pháp WAO BOOM với 1000 lít nước. Mỗi gốc tưới từ 10 – 15 lít nước (Lượng tưới tùy vào độ tuổi của cây và độ rộng của tán).
Sau 7 ngày tưới lại lần 2.
Sau khi tưới WAO BOOM, pH đất sẽ được cải thiện, nấm đối kháng sẽ được kích hoạt để tấn công và tiêu diệt nấm bệnh gây bệnh vàng lá thối rễ.
Đồng thời các chủng nấm men kích rễ, vi khuẩn, trực khuẩn có lợi sẽ kích thích và tái tạo bộ rễ mới chắc khỏe, mập mạp.
Sau khoảng 25 – 30 ngày cây sẽ bắt đầu phục hồi.
Vườn bưởi phục hồi sau 1 tháng xử lý bằng WAO BOOM
KẾT QUẢ PHỤC HỒI TRÊN CÂY CÓ MÚI
Hình ảnh được gửi về từ anh Võ Tá Quyền ở Đồng Nai
Hình ảnh được gửi về từ anh Lộc Văn Sỹ ở Hàm Yên – Tuyên Quang
NẾU BẠN CẦN TƯ VẤN CHI TIẾT HÃY ĐĂNG KÝ NGAY TẠI ĐÂY !
(Chỉ áp dụng cho các nhà vườn mới phát hiện chưa có giải pháp và nhà vườn bị vàng lá thối rễ nặng, xử lý không dứt điểm được bệnh cần hỗ trợ tư vấn giải pháp)
Cảm ơn bạn vì đã luôn ủng hộ bài viết từ trang web của chúng tôi. Nếu bạn có bất cứ vấn đề nào trên cây trồng hoặc một ý kiến góp ý nào xin hãy để lại thông tin và nói cho chúng tôi biết. Chúng tôi sẽ tư vấn và ghi nhận ý kiến của bạn từ đó phát triển được cộng đồng này ngày một lớn mạnh hơn.
Vàng lá thối rễ là bệnh hết sức nguy hiểm. Bệnh gây hại rất mạnh trên các loại cây có múi như cam, quýt, bưởi, sầu riêng và nhiều loại cây trồng khác. Đặc biệt trong giai đoạn cây đang mang trái, bệnh khiến cho cây rụng quả, quả chậm lớn, thậm chí những vườn bệnh nặng phải chặt bỏ, làm thiệt hại đến kinh tế cũng như công sức của nhà vườn.
Phytophthora, Fusarium là tác nhân chính gây ra bệnh Vàng Lá thối rễ. Đây là các loại nấm thủy sinh nên sinh sản và phát tán rất mạnh trong môi trường ẩm ướt.
Để vườn trồng phát triển tốt và phòng ngừa bệnh Vàng Lá thối rễ bền vững, trong suốt quá trình canh tác nhà vườn phải thực hiện được những việc sau:
Vườn trồng phải có hệ thống mương, rãnh thoát nước tốt tránh ngập úng khi mưa lũ
Cải tạo tính chất vật lý cho đất (giúp đất tơi xốp, giữ nước và thoát nước tốt hơn)
Cải tạo tính chất hóa học cho đất (ổn định pH và cân bằng độ tan của phân bón)
Cải tạo tính chất sinh học của đất (tạo môi trường sống phù hợp cho sinh vật đất như giun dế…, và bổ sung đầy đủ các loại vi sinh vật có lợi giúp phân hủy hữu cơ nhanh, phân giải lân, phân giải các chất độc, đối kháng nấm bệnh, tuyến trùng,…)
Đối với các vườn có cây đang bị bệnh cần xử lý kịp thời trước mùa mưa để tránh lây lan cho cả vườn.
Vào thời điểm trước mùa mưa, để phòng bệnh bệnh Vàng Lá thối rễ có 3 bước nhà vườn cần thực hiện luôn:
Bước 1: Bón vôi để phòng bệnh vàng lá thối rễ
Việc bón vôi cho đất trước khi thời tiết bước vào mùa mưa là việc hết sức quan trọng. Đặc biệt là các vườn ở các tỉnh phía Nam. Dùng vôi Dolomite rắc phủ một lớp mỏng trên toàn vườn sẽ giúp cho đất vườn ổn định độ pH trong suốt mùa mưa. Liều lượng nên bón 1 tấn/1ha. Việc ổn định được pH đất sẽ góp phần hạn chế được sự phát triển của nấm hại cũng như khả năng hấp thu dinh dưỡng của rễ cây trong mùa mưa.
Ổn định pH đất trước mùa mưa
Trong nước mưa có chứa rất nhiều axit. Axit nitric (HNO3) có trong nước mưa sau khi ngấm vào đất sẽ phản ứng với các muối khoáng trong đất giải phóng NO3-(đạm) cho cây hấp thu để lại gốc axit H+ khiến cho đất chua (pH giảm).
pH đất là một yếu tố cần phải được kiểm soát nếu muốn cây trồng phát triển tốt, nhất là vào mùa mưa. pH càng thấp sẽ khiến cho nấm bệnh phát triển càng mạnh. Nấm bệnh phát triển mạnh thì nguy cơ xâm nhập rễ càng cao. Bón vôi phủ toàn vườn trước mùa mưa sẽ giúp đất trung hòa được lượng axit nêu trên giúp cho pH luôn được ổn định từ đó hạn chế được rất nhiều mức độ gây hại của nấm bệnh.
Lưu ý: Nên sử dụng bột đá dolomite để vừa nâng pH đất vừa bổ sung Magie
Bước 2: Khơi thông cống rãnh, mương chứa nước
Bước này là một bước cũng rất quan trọng. Những vườn trồng cây ở trên diện tích bằng phẳng hoặc trồng cây trên líp cần phải lưu ý để làm việc này thường xuyên (ít nhất là 1 lần trước mùa mưa).
Việc khơi thông cống rãnh, mương thoát nước sẽ giúp cho dòng chảy của nước mưa trong thời gian này dễ dàng được kiểm soát, nước mưa không bị chảy tràn trên tầng đất mặt khiến cho đất oi nước, rễ bị úng.
Khơi thông hệ thống mương rãnh trước mùa mưa
Bước 3: Bổ sung vi sinh vật đối kháng
Sau khi bón vôi được 7 – 10 ngày chúng ta cần phải bổ sung thêm nấm đối kháng ở toàn bộ vùng đất chứa rễ. Nấm đối kháng sẽ giúp ức chế, tiêu diệt hết mầm bệnh xung quanh rễ, ngăn không cho chúng có cơ hội sinh sản và lây lan khi gặp mưa.
Nấm đối kháng sẽ giúp chúng ta bảo vệ rễ 24/24 trong suốt mùa mưa ngăn ngừa các loại nấm bệnh theo dòng chảy của nước xâm nhập vào rễ.
Đây là một việc hết sức quan trọng mà rất nhiều nhà vườn thường hay bỏ qua khiến cho tỉ lệ cây trồng bị vàng lá thối rễ sau mùa mưa tăng đột biến. Đặc biệt là những nhà vườn đang trồng một số cây có bộ rễ ăn nổi dễ bị úng nước như bưởi da xanh, cam sành, cam xoàn, sầu riêng,…
Lưu ý: Việc “Để cỏ” trong vườn, sử dụng nhiều phân chuồng ử hoai bằng nấm Trichoderma, phân hữu cơ, hạn chế sử dụng phân hóa học trong suốt cả mùa vụ sẽ giúp cho đất tơi xốp, thoát nước tốt hơn, vi sinh vật có lợi có môi trường phù hợp để phát triển, pH đất được ổn định, từ đó việc phòng trừ Vàng Lá Thối Rễ giai đoạn này sẽ dễ dàng được kiểm soát
